umityildirim.com

RNA’lar CRISPR’ın kıskacında


CRISPR/CAS hızlı ve pratik gen düzenleme tekniği yakın zamanda genetikte göze çarpan en büyük gelişme olarak bilim tarihindeki yerini aldı.

Bakterilerde tespit edilen bu sistem onları virüslere karşı etkili bağışıklık sistemi geliştirmesi sağlayıp, virüsün DNA’sını tanımasını ve bir sonraki virüs saldırısında bakterilerin bağışıklık sisteminin aktif mücadele vermesini sağlamaktadır. Yakın bir zamanda aydınlatılan bu sistemin şu ana kadar yabancı DNA’ları kesip küçük parçalara ayırdığı düşünülüyordu. Fakat geçtiğimiz günlerde araştırmacılar CRISPR/Cas sisteminin RNA’larıda kesip parçacıklara ayırıp onları tanımladığını aydınlattılar. Bu çalışma geçtiğimiz günlerde Science’da yayınlandı.

Bilim insanları bakterilerde CRISPR sisteminin bakterinin virüslere karşı geliştirdiği bir savunma mekanizması olduğunu uzun yıllar önce aydınlatmışlardı. Temel olarak bu sistem bakterilere bulaşmış yabancı DNA’ları parçacıklarına ayırıp onu tanımlamayı sağlıyor. Bu sayede ikinci bir virüs saldırısında bakteriler daha etkin bir savunma mekanizması geliştirebiliyorlar. Araştırmacılar kısa bir süre önce bu yöntemin hızlı ve pratik gen düzenleme tekniği olarak da kullanılabileceğini keşfettiler.

Tüm bu bilgiler ışığında aydınlatılmamış tek soru nasıl oluyor da bakteriler sadece DNA tabanlı değil, aynı zamanda RNA tabanlı virüslere karşı da etkin bir savunma oluşturabiliyordu? Yapılan çalışmalarda görüldü ki CRISPR sistemine rehberlik eden Cas proteinlerin bir türü, “reverse transcriptase “ RNA’ları okuyup eşlenik DNA’sına dönüştüren enzimle ortak çalışmaları sonucunda aslında RNA kodlarının da bu sayede bakteri tarafından tanımlanabildiğini aydınlattılar.

Bu keşfin RNA tabanlı virüslere karşı etkin bir tedavi yönteminin geliştirmesine ve RNA ile ilişkili hastalıklar ile mücadelede insanoğlunun elini güçlendireceği ön görülüyor.

Kaynaklar:

  1. Silas, G. Mohr, D. J. Sidote, L. M. Markham, A. Sanchez-Amat, D. Bhaya, A. M. Lambowitz, A. Z. Fire. Direct CRISPR spacer acquisition from RNA by a natural reverse transcriptase-Cas1 fusion protein. Science, 2016
  2. Sciencedaily




+ Yorum bulunmuyor

Yorum ekle